Potrzeba zastosowania izolacji cieplnych i akustycznych jest sprawą nagminną, np. z uwagi na przeciwdziałanie rosnącym rachunkom za ogrzewanie zimnego mieszkania. Niekiedy impuls stwarza też proza życia, kiedy dochodzące zza ściany sąsiedzkie hałasy powodują regularne stresy, a jedynym rozsądnym wyjściem pozostanie tylko wygłuszenie ścian. W takich przypadkach, poszukując optymalnego rozwiązania, pozostaje dylemat wyboru materiału.
Materiały stosowane do izolacji termicznej muszą mieć odpowiednio niski współczynnik przenikania ciepła l, gdyż decyduje on m.in. o dobraniu niezbędnych grubości warstwy ocieplenia spełniających oczekiwane parametry cieplne przegrody. Dla materiałów o właściwościach akustycznych istotną jest też wiedza o parametrach akustycznych, w tym zdolności do tłumienia hałasu. Obok wskazanych mogą być ważne także inne cechy izolacji, np. odporność na wodę, klasa palności. Ich stopień wytrzymałości mechanicznej warunkuje zastosowania: wyroby izolacyjne o niskiej skali wytrzymałości służą do wypełnień/izolowania przestrzeni między elementami konstrukcji budynku i nie przenoszą żadnych obciążeń, o skali średniej – mogą przenosić małe, równomiernie rozłożone obciążenia, a wysokiej - odporne są na znaczne obciążenia mechaniczne. Mogą mieć dużą sprężystość, odkształcalność, bądź sztywność. Ich wygląd może przybierać formę płyt, mat, otulin, luźnych granulatów i włókien, a nawet zawiesin, bądź pian aplikow
any
ch na ocieplaną powierzchnię metodami natrysku. Można sięgać po materiały izolacyjne pochodzenia naturalnego oparte o surowce nieorganiczne (mineralne) i organiczne (pochodzenia roślinnego i zwierzęcego). Można stosować wyroby przetwarzane z udziałem produktów mineralnych i uzyskiwane w procesach syntezy chemicznej. Można korzystać z wyrobów fabrycznie gotowych do wbudowania, bądź wykorzystywać składniki, które dopiero technologicznie połączone w warunkach budowy dadzą finalny produkt.
Przemysł budowlany dysponuje niezwykle bogatą i zróżnicowaną ofertą rynkową opartą o różnego rodzaju surowce wyjściowe o właściwościach izolacyjnych. Wełna mineralna (skalna i szklana) obecna jest w wyrobach o różnej gęstości i sprężystości w formie płyt, mat, filców i granulatów (do zasypek termoizolacyjnych i wygłuszających), a także otulin dla instalacji przechodzących przez stropy i ściany. Stosowana jest w sytuacjach, gdzie bezpośrednio nie ma styczności z wilgocią. Świetna w termoizolacjach, ochronie przeciwpożarowej i ochronie akustycznej. Obecna na elewacjach (składnik BSO, ścian trójwarstwowych i lekkich systemów ociepleń). Służy do ocieplania dachów i poddaszy, podłóg na gruncie, podłóg pływających, stropów nieogrzewanych, stropów belkowych, konstrukcji szkieletowych drewnianych i stalowych. Wytwarza się z niej płyty akustyczne - ustroje dźwiękochłonne na ściany i sufity podwieszane. Wyroby mogą być oklejane foliami refleksyjnymi odbijającymi ciepło, frezowane, laminowane itd.
Styropian (polistyren ekspandowany) przyjmuje formę płyt o różnej gęstości, kształtek i granulatu. Jest lekki, sztywny, wytrzymały na ściskanie, łatwy w obróbce, odporny na zawilgocenie. W odmianie płyt elastycznych sprawdza się jako izolacja akustyczna w konstrukcjach podłóg pływających. Obecny w systemach ociepleń elewacji (składnik BSO), stref budynku narażonych na kontakt z wodą (fundamenty, ściany piwniczne, podłogi na gruncie), a także konstrukcji dachów i poddaszy, stropów, konstrukcji szkieletowych. Granulat służy do zasypek termoizolacyjnych.
Polistyren ekstrudowany
w formie płyt odznacza się znaczną twardością, nienasiąkliwością i świetnymi parametrami izolacyjności termicznej. Izoluje ustroje poddane dużym obciążeniom mechanicznym i wilgociowym (izolacje stropodachów odwróconych, piwnic, podłóg na gruncie, obciążonych dachów płaskich, tarasów, parkingów). Granulat perlitu ekspandowanego (experlit, perlit) świetnie wiąże się z zaprawami budowlanymi, ma znakomite właściwości cieplne i fonoizolacyjne. Jest lekki, chemicznie obojętny, niepalny, neutralny dla środowiska, hydrofobizowany nie chłonie wody i jest odporny na mróz. Służy do suchych zasypek izolacyjnych oraz jako składnik do lekkich betonów służących jako wylewki ciepłych posadzek i stropów, a także ciepłych zapraw i tynków. W posadzkach i stropach uzupełnia ciągłość izolacji cieplnej płyt. Gliniec (keramzyt) stanowi termicznie rozpęcznioną glinkę ilastą o strukturze granulatu. Bardzo lekki, niepalny, odporny na wysoką temperaturę (klasa ognioodporności A), niehigroskopijny, mrozoodporny. Wykorzystywany jest do produkcji ciepłych elementów murowych, zasypek termoizolacyjnych (w ścianach szczelinowych, na stropy i podłogi na gruncie) i jako składnik lekkich betonów. Wykonane z niego obsypki ścian pełnią funkcję izolacji cieplnej, przeciwwilgociowej, stabilizującej grunt i zabezpieczającej izolacje pionową ściany fundamentu. Włóknoceluloza (celulozowe izolacje termiczne) wytwarzana jest z rozdrobnionych i uniepalnionych włókien celulozy (makulatury). Świetne sprawdza się w zastosowaniach do ochrony cieplnej i akustycznej wszelkich przegród budowlanych. Niepalna, lekka, biologicznie neutral
na. Buforuje warunki cieplno-wilgotnościowe w pomieszczeniach. Występuje w postaci zasypek termoizolacyjnych, które wdmuchuje się w szczeliny przegród (także w miejsca trudno dostępne dla innych materiałów), bądź zawiesin klejowych, które na mokro natryskiwane są na ocieplane powierzchnie. Pianki poliuretanowe oraz ich odmiany poliizocyjanurowe przyjmują postać wyrobów gotowych (płyt, kształtek i otulin) oraz mogą być natryskiwane na zabezpieczane powierzchnie pistoletem z agregatu bądź z gotowych kartuszy. Wśród dostępnych materiałów izolacyjnych mają najlepsze parametry, co sprawia że już niewielkie ich grubości spełniają swoje zadanie. Charakteryzuje je podwyższona paroizolacyjność i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Można nimi izolować ściany, dachy, tarasy, podłogi. Natrysk pianki izoluje powierzchnie o skomplikowanych kształtach. Tym sposobem można ocieplać dachy płaskie, stropodachy, ściany murowane itp. Wymagają zabezpieczeń przed promieniowaniem UV. Warto odnotować tez inne ciekawe materiały termo- i fonoizolacyjne: płyty pilśniowe i włóknowo-magnezytowe, korek, wełnę naturalną (owczą), słomę, wełnę drzewną, włókno lniane, konopne i kokosowe, szkło komórkowe. Ich zastosowanie w ustrojach budowlanych zgodne z technologią przynosi świetne rezultaty.
Jacek Sawicki