Wybierając projekt domu, warto zwrócić uwagę na rozmiary i kształt łazienki. Aby była w pełni funkcjonalna i wygodna w użytkowaniu, należy zachować odpowiednie odległości między poszczególnymi elementami wyposażenia. Są trzy podstawowe czynniki wpływające na wygodę i bezpieczeństwo użytkowania łazienki. Należą do nich: prawidłowe umiejscowienie salonu kąpielowego w budynku, przebieg instalacji wodno-kanalizacyjnych oraz rozmiary samego pomieszczenia, które determinują układ poszczególnych elementów wyposażenia.
Podczas wybierania projektu należy zwrócić uwagę na wszystkie te czynniki, ponieważ będą one decydować o funkcjonalności wybudowanej łazienki. Jeżeli chodzi o usytuowanie łazienki w budynku, to najwygodniej jest, gdy znajduje się ona w pobliżu sypialni. W polskich projektach jeszcze rzadko można się spotkać z amerykańskim modelem projektowania, gdzie prawie każda sypialnia ma odrębną łazienkę. Chociaż coraz więcej projektowanych domów jest wyposażonych przynajmniej w dwa salony kąpielowe. Zapewnia to możliwość korzystania z kąpieli w jednym czasie większej liczbie osób i może stanowić o wysokim standardzie budynku. Liczba łazienek powinna być uzależniona od liczby domowników.
Prawidłowe rozplanowanie instalacji
Usytuowanie przebiegu instalacji jest w przypadku projektu domu bardzo istotne. To od odległości od poszczególnych pionów wodno-kanalizacyjnych zależy rozmiar elementów wyposażenia łazienki (wanien, brodzików, umywalek itp.). Oczywiście w przypadku gotowych projektów domów projektanci dbają o to, aby wszystkie instalacje przebiegały w miejscu zapewniającym największą funkcjonalność, a zarazem bezpieczeństwo użytkowania. Szczególnie ważne jest dobre rozplanowanie instalacji elektrycznej. Należy pamiętać, że gniazda, włączniki i urządzenia elektryczne powinny być rozmieszczone z zachowaniem podziału na tzw. strefy ochronne (według normy PN-IEC 60364 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”). Norma ta dzieli przestrzeń łazienki na cztery strefy, dla których punktem wyjścia są przestrzenie kąpielowe (wanna lub brodzik). W każdej ze stref określono zasady bezpieczeństwa, w tym możliwość stosowania urządzeń o tzw. stopniu szczelności. Dany stopień szczelności określa poziom zabezpieczeń przed wnikaniem wilgoci i pary wodnej do elementu połączonego siecią elektryczną. Oczywiście w strefie „wyższej” mogą znaleźć się urządzenia dopuszczone do stosowania w strefach „niższych”.
Jeżeli chodzi o gniazda elektryczne w łazience, to koniecznie muszą one być wyposażone w styk ochronny. Za optymalną liczbę przyjmuje się dwa gniazda plus jedno gniazdo wysokoprądowe (16A) przeznaczone do zasilania pralki. Włączniki powinny być umieszczone na wysokości ok. 1,4 m od podłogi. Przy projektowaniu łazienki najbardziej będziemy ograniczeni usytuowaniem pionu kanalizacyjnego. Ze względu na zjawisko zasysania określono bowiem maksymalne odległości urządzeń sanitarnych od niego. Najmniejszym problemem będzie zaś rozplanowanie instalacji wodnej. Możemy ją bowiem rozprowadzić gdzie tylko chcemy, w promieniu do ok. 3 m od pionu wodnego. Obecnie oferowane technologie pozwalają na ukrycie nieestetycznych i zajmujących miejsce elementów instalacji (np. rur wodociągowych i kanalizacyjnych). Przykładem mogą być systemy podtynkowych spłuczek sedesowych. Dzięki nim zyskujemy więcej miejsca w łazience i większe możliwości aranżacji przestrzeni wokół mało atrakcyjnej miski sedesowej.
Prawidłowe rozplanowanie wyposażenia
Pierwszą rzeczą, jaką należy zrobić podczas tworzenia projektu łazienki, jest odpowiednie umiejscowienie wszystkich przyborów sanitarnych. Obecnie na rynku jest bardzo duży wybór umywalek, misek ustępowych i bidetów. Jako tworzywo, wciąż najczęściej wykorzystuje się ceramikę, jednak możemy się spotkać również z innymi materiałami, takimi jak szkło, tworzywo sztuczne lub nawet drewno. Stylistyka dzisiejszych produktów jest bardzo różnorodna. Oprócz wyrobów o standardowych wymiarach możemy spotkać duże, bardzo efektowne, lub małe, zaprojektowane specjalnie do niewielkich łazienek. Najwygodniejszą formą planowania rozmieszczenia podstawowych elementów sanitarnych w łazience jest narysowanie pomieszczenia w odpowiedniej skali na papierze milimetrowym, a następnie przeniesienie na rzut odpowiednio zmniejszonych urządzeń i wyposażenia. Najlepiej zrobić to w skali 1:20 (10 cm w skali rzeczywistej to 5 mm na papierze). Po narysowaniu i wycięciu z papieru obrysów wszystkich elementów (wanny, umywalki, kabiny, sedesu itd.) ustawiamy je według naszego uznania na papierowym rzucie łazienki w odpowiedniej skali. Należy tylko pamiętać o zachowaniu odpowiednich odległości od poszczególnych pionów instalacyjnych i reszty elementów wyposażenia. Aby łazienka była wygodna w użytkowaniu, oprócz maksymalnych odległości od pionów wodno-kanalizacyjnych i minimalnych dystansów pomiędzy urządzeniami sanitarnymi, należy wziąć pod uwagę przestrzeń, która jest potrzebna do swobodnego z nich korzystania.
Umywalka
Podstawowym urządzeniem w łazience jest umywalka. Należy ją usytuować w odległości najdalej do 450 cm od pionu kanalizacyjnego. Standardowo mocuje się ją na wysokości od 75 do 85 cm, jednak najlepiej dopasować ją do poziomu najbardziej odpowiadającemu domownikom. Najwygodniejsze w użyciu
są umywalki o szerokości powyżej 40 cm. Oczywiście są też takie o mniejszych rozmiarach, jednak zazwyczaj służą one jako element pomocniczy, np. w odrębnej toalecie. Aby swobodnie korzystać z umywalki, należy pozostawić 70 cm wolnejprzestrzeni przed nią, a z boku minimum
30 cm do najbliższej ściany lub do innego urządzenia sanitarnego. Najlepiej, jeżeli możemy sobie pozwolić na wolną przestrzeń wokół umywalki od 60 do 100 cm. Umywalkę zazwyczaj montuje się na ścianie, przykręcając śrubami lub opiera na przykręconych do ściany wspornikach. Można też spotkać umywalki przystosowane do umieszczenia na blacie lub podwieszenia do niego.
Wanna
Wielkość wanny jest uzależniona od ogółu rozmiarów łazienki. Wybór wanien jest bardzo duży. Możemy wybierać spośród wielu rozmiarów, kształtów oraz materiałów. W małej łazience zazwyczaj montuje się wannę prostokątną, o rozmiarach uzależnionych od wymiaru ściany, do której bezpośrednio przylega. W dużej łazience możemy pozwolić sobie na trochę fantazji i wybrać wannę większą o innym kształcie, np. narożną, asymetryczną lub nawet okrągłą, ponieważ nie musi ona przylegać do ściany. Duży wybór mamy również w przypadku materiałów. Dostępne są bowiem wanny akrylowe, blaszane, żeliwne, jak również bardzo nowoczesne wanny szklane. Warto wybrać taką, która posiada dodatkowe wyposażenie, takie jak uchwyty, oparcia, podłokietniki czy coraz bardziej popularne systemy hydromasażu. Planując usytuowanie wanny w łazience, pamiętajmy o zachowaniu pewnych określonych zasad, które zapewnią bezpieczeństwo i wygodę użytkowania. Po pierwsze, należy wziąć pod uwagę fakt, że maksymalna odległość od pionu wodno-kanalizacyjnego to 250 cm. Tak jak przed umywalką, również przedwanną powinniśmy pozostawić 70 cm wolnej przestrzeni. Jako minimalną odległość od innych przyborów sanitarnych przyjmuje się 20 cm.
Brodziki i kabiny prysznicowe
Brodziki i kabiny prysznicowe montuje się zazwyczaj w łazienkach o niewielkich rozmiarach. Przed ich zakupem musimy się zastanowić, czy kupić je oddzielnie, czy też w komplecie. Zakup całego kompletu prysznicowego zaoszczędzi nam rozczarowań, kiedy elementy nie będą do siebie pasować. Przy wyborze kabiny musimy również zwrócić uwagę na sposób otwierania drzwi. Te z drzwiami rozsuwanymi nadają się niemal do wszystkich łazienek, natomiast w przypadku drzwiczek uchylnych będziemy musieli zadbać o potrzebną do ich otwarcia wolną przestrzeń. Przyjmuje się, że przed kabiną prysznicową (jeżeli pozwalają na to rozmiary łazienki) powinno się pozostawić około 100 cm wolnego miejsca, zaś odległość od innych urządzeń sanitarnych powinna wynosić 20 – 30 cm. Maksymalna odległość natrysku od pionu wodno-kanalizacyjnego wynosi 300 cm. Zarówno w przypadku wanny, jak i prysznica koniecznie pamiętajmy o zaplanowaniu miejsca na kosmetyki i ręcznik. Bardzo często zdarza się, że o tym zapominamy, i później jesteśmy zmuszeni nieźle się nagimnastykować, aby sięgnąć po niezbędne podczas kąpieli przybory.
Miska ustępowa i bidet
W przypadku łazienki o małych rozmiarach zapewne zrezygnujemy z bidetu, jeżeli jednak zdecydujemy się na obydwa urządzenia, najlepiej umieścić je obok siebie. Najlepiej możemy ukryć je za murkiem lub w jakiejś wnęce, żeby nie były widoczne zaraz po wejściu do pomieszczenia. Ze względu na zjawisko zasysania dopuszczalny dystans miski ustępowej i bidetu od pionu wynosi 100–150 cm. Jako najbezpieczniejszą odległość stosuje się zwykle 120 cm. Pomiędzy miską ustępową a bidetem należy pozostawić minimum 30 cm. Optymalny dystans od ściany wynosi 20 cm (w przypadku miski ustępowej) oraz 30 cm (w przypadku bidetu). Po etapie rozplanowania rozmieszczenia najważniejszych urządzeń sanitarnych w łazience możemy się zabrać do projektowania pozostałej części wyposażenia. W celu wybrania odpowiednich płytek ceramicznych zaczynamy od dokładnych obmiarów łazienki. Dlatego też najlepiej zrobić to na etapie stanu surowego zamkniętego. Nasza łazienka ma już wówczas realne kształty i rozmiary, dzięki czemu łatwiej obliczyć, ile materiałów ściennych i podłogowych potrzebujemy. Na etapie stanu surowego zamkniętego warto również przenieść nasz wyrysowany na papierze plan do skali naturalnej. Można to zrobić ołówkiem, szkicują na podłodze i ścianach naturalnej wielkości zarysy umywalki, brodzika, wanny, sedesu itd. Zorientujemy się wówczas, na ile faktycznie możemy wykorzystać przestrzeń na dodatkowe elementy. Pozostałą część wyposażenia, jak armatura sanitarna, meble łazienkowe oraz dodatkowe wieszaki i uchwyty, należy wybierać na samym końcu. Będą one bowiem uzupełnieniem nie tylko pozostałości wolnej przestrzeni, ale również kształtów, materiałów i kolorystyki wybranych do naszej wymarzonej łazienki.
Dawid Tamas
www.kreodom.pl